
Petrol fiyatları fazla arz ve koronavirus kaynaklı talep düşüşü sebebiyle sert düştü. Pazartesi ham petrolde başlayan düşüş dun ve bugün brent petrole de yansıdı.
Her şey ham petrolün – şimdilik kafa karışıklığını engellemek için buna “Amerikan tipi petrol” diyelim - Mayıs vade kontrat tarihinin gelmesiyle başladı. Vadeli kontrat yaptığınızda bir mali ileri bir tarihte, bugün üzerinde anlaştığınız fiyattan alma veya satma yükümlülüğünüz olur.
İşte hikaye tam burada başlıyor. Geçtiğimiz haftalarda Rusya ve Suudi Arabistan arasındaki petrol savaşı ile Suudi Arabistan’ın petrol arzını ciddi anlamda arttırmasını izlemiştik. Koronavirus sebebiyle arabaların çalışmadığını, uçakların uçmadığını ve fabrikaların çalışmadığını düşünürsek, petrol arzındaki bu artışı karşılayacak bir talep küresel olarak oluşmuyor. Bu da yüzeyde depolanamayacak derecede fazla miktarda petrol olması ile sonuçlanıyor. OPEC adi altında toplanan Petrol İhraç Eden Ülkeler arzı Mayıs başında yeterli olmayacak bir seviyede kısma kararı aldılar fakat çok geç kaldılar gibi gözüküyor.
Simdi düşünelim… İleri bir tarihte petrol almak için vadeli bir kontrat imzalamışız. O kontratın vadesi gelmiş ve petrolü fiziki olarak almamız gerekiyor. Fakat aldığımız bu petrolü evimizin salonunda saklamayı düşünmüyorsak koyabileceğimiz bir yer yok. En büyük petrol depolama şirketleri bile kapasitelerinin dolduğunu soyluyor. İste o zaman elimizdeki petrolden kurtulmak için üstüne para bile vermeyi göze almaya başlıyoruz.
Pazartesi günü de tam olarak bu oldu. Teslimat zamanı gelen Mayıs ayı vadeli kontrat fiyatları tarihinde ilk defa eksiye dönerek -38$ seviyesine geriledi ve domino etkisi başladı. Brent petrol – Avrupa tipi petrol diyelim – dun 26$ seviyelerini gördükten sonra bu sabah itibariyle toplamda %35 civarında bir düşüşle 17$ sevilesinde seyrediyor. Petrolün bu şekilde düşüşü haliyle küresel piyasalarda da korkuya yol açarak ciddi düşüşler yasamasına sebep oldu.
Asla asla deme!
Petrol örneği içinden geçtiğimiz bu donemde hiç bir zaman olmaz diye düşündüğümüz şeylerin olabileceğini bize gösterdi. Talep sokunun ne olduğunun gözle görülebilir sert bir örneğini yasamış olduk. Ve öyle görünüyor ki hayat normale dönmediği surece petroldeki bu duşusun durması için bir sebep yok. Umarız petrolde yaşananlar bundan sonra reel sektörde yaşanacakların bir habercisi olmaz. Unutmamak lazım ki petrol örneğinde üretim devam ediyor ve sadece talep tarafında bir sok yaşanıyor. Bir de hem arzda hem de talepte bir sok yaşandığını hayal edelim…
Comments